सुशीला रेग्मी
रामपुर— पाल्पा, १० असोज । रामपुर नगरपालिका १० मनभागा क्षेत्रका स्थानीयवासीलाई एक गाग्री पानी लिन दैनिक चार घण्टाको पैदल हिँड्नुपर्ने बाध्यता छ । यहाँका स्थानियवासीले वर्षौंदेखि यो समस्या भोग्दै आएपनि समस्याले भने अझसम्म पार पाउन सकेको छैन ।
गाउँदेखि तल रहेको किर्लोखोलाबाट गाग्रीमा पानी बोकेर माथि गाउँमा लैजान निकै समस्या छ । उनीहरुलाई पिउने पानीमात्र होइन लुगा धुने, नुहाउने, गाईभैँसीलाई खुवाउने पानीका लागि पनि किर्लोखोलामै धाउनुपर्छ । गाउँ नजिकै पानीको मुहान नहुँदा स्थानीयवासीले पानीका लागि निकै कष्टकर जीवन बिताउँदै आएका छन् । झण्डै ५० घरधुरी रहेको मनभागा क्षेत्रमा मगर समुदायको बढी बाहुल्य रहेको छ ।
पानी बोकेर रातदिन जीवन गुजारा गर्न निकै समस्या परेको स्थानीयवासी अमिता सिंजाली बताउछिन् । “एक गाग्री पानी लिएर घर आउँदा बिहानको समय बित्छ, अन्यत्र काम गर्नै भ्याइँदैन” उनले भनिन् । पिउनका लागि मात्र नभई अन्य प्रयोजनका लागि पनि एक गाग्री पानी लिन चार घण्टा बिताउनुपर्छ, यसले गर्दा छोराछोरीको स्याहार सुसार तथा गाईभैँसीको रेखदेख गर्न निकै समस्या परिरहेको उनले गुनासो गरिन् ।
किर्लोखोलाको पानी लिफ्टिङ गरेर माथि गाउँमा लगेमात्र यहाँ पानीको समस्या समाधान हुनेछ । गाउँवासीबाट नगरवासी भएका यहाँका स्थानीयवासीलाई गाउँका अन्य समस्या त छँदैछन् तर पनि खानेपानीको समस्या सबैभन्दा ठूलो बनेको छ । गाउँमा पुग्ने नेता, कार्यकर्तालगायतका विभिन्न व्यक्तिसंग खानेपानीको समस्या समाधानका लागि हात जोडेको वर्षौं भयो तर पनि समस्याले अहिलेसम्म निकास पाउन नसकेको स्थानीयवासी हेमबहादुर सिंजालीले बताए ।
“निर्वाचनका बेला गाउँमा आएका विभिन्न दलका नेता कार्यकर्ताले खानेपानी ल्याइदिन्छौँ, भोट देऊ, भन्न अहिलेसम्म छाडेका छैनन्, निर्वाचन सकिएपछि गाउँ फर्कंदैनन्” , “सिंहदरबारको अधिकार गाउँ गाउँमा भनेका छन्, गाउँकै व्यक्तिलाई स्थानीय निकायमा नेतृत्वका लागि चयन गरेका छौँ, अब भने नगरपालिकाले केही गर्छ कि भन्ने मनमा आशा पलाएको छ” सिंजालीले भनेयो ।
गाउँमा वर्षौंदेखि चार घण्टा लगाएर पानी बोकेर जीवन गुजारा गरिरहेका केही स्थानीयवासी भने अब पनि खानेपानीका लागि कुनै विकल्पको व्यवस्था नभए गाउँ नै छाड्ने मनसायमा रहेका छन् । पहिले गाविस थियो, बजेट कम आउँथ्यो, कनिका छरेजस्तो बजेट गाउँका साना–साना बाटोलगायतका अन्यत्र क्षेत्रमा खर्च गर्दै ठिक्क हुन्थ्यो । अब संरचना फेरिएकाले नगरपालिकाले विशेष चासो र महत्व दिन स्थानीयवासी अनुरोध गर्छन् ।
खानेपानीका लागि सानो रकमले नपुग्ने, ठूलो रकम कहीँ कतैबाट पनि जुट्न नसक्दा खानेपानीको समस्याले निकास पाउन नसकिरहेको स्थानीयवासी राजु थापाको भनाइ छ । “लिफ्टिङ प्रणालीबाट मात्र गाउँमा खानेपानी पुर्याउन सकिने एकमात्र विकल्प रहेको छ” उनले भने ।
स्कुले विद्यार्थी, विभिन्न पेशा व्यवसायमा संलग्न व्यक्ति पानीकै कारण समयमा आफ्नो गन्तव्यमा पुग्न नसकिरहेको थापाको भनाइ छ । खानेपानीको समस्या सुल्झाउन सके बसाइँ सराइ कम हुने थियो, गाउँको जग्गा पनि सदुपयोग हुने, उनी बताउछन् ।
कृषिका लागि निकै उर्वरशील जग्गा छन् तर सिँचाइ नहुँदा त्यसै खेर गइरहेका छन् । सिँचाइको सुविधा पुगेको खण्डमा प्रशस्त मात्रामा कृषि उत्पादन बढाउन सकिने सम्भावना छ । यहाँ तरकारी, फलफूल, पशुपालन, मौरीपालनका लागि राम्रो सम्भावना पनि छ ।
रासस
प्रतिक्रिया